سازه های فراساحلی
صنعت فراساحل به منظور تولید نفت غیرقابل دسترس نواحی ای که با فن آوری های موجود نمی توان از آن ها بهره برداری کرد٬ به پیشرفت پیوسته ی فن آوری های جدید نیازمند است. گاهی اوقات هزینه ی استخراج با دانش فعلی٬ آن را نامناسب می کند. با کمبود ذخایر آبی کم عمق فراساحلی و ساحلی ٬ کشف و استخراج نفت در آب های عمیق به چالشی بزرگ برای صنعت فراساحل تبدیل شده است. بسیاری از سازه ها در آب های عمیق سرتاسر جهان قبلا نصب شده اند. بسیاری از میدان های نفتی و گازی جدید در آب های فراژرف کشف شده اند. بسیاری از این میدان ها کوچک هستند و در حال حاضر توسعه ی اقتصادی آن ها برای مهندسان این صنعت به چالش تبدیل شده است. این مسائل باعث آغاز شدن توسعه ی سازه ها و راهکارهای جدید شده است. بسیاری از این سازه ها از جوانب بسیار٬ بی نظیرند و نصب و طراحی اقتصادی و موثر آن ها چالشی برای مهندسان فراساحلی است. صنعت فراساحل دنیا با سرعت شگفت انگیزی در حال پیشرفت است و ما که در یک کشور نفت و گاز خیز هستیم نباید از قافله عقب بمانیم.
تعریف سازه ها ی فراساحلی
سازه فراساحلی سازه ای است که هیچ دسترسی ثابتی به خشکی ندارد و ممکن است نیاز باشد در موقعیتی با هر گونه وضعیت جوی قرار بگیرد. سازه ی فراساحلی ممکن است بر بستر دریا ثابت شده یا شناور باشد. سازه های شناور ممکن است در بستر دریا مهار شود٬ توسط تراستر در موقعیت دینامیکی تثبیت شود و یا ممکن است آزادانه به این طرف و آن طرف تغییر مکان های کوچک داشته باشد.
تاریخچه
کشف نفت و گاز فراساحلی به قرن نوزدهم برمی گردد. اولین چاه های نفت فراساحلی نزدیک اسکله های گسترش یافته در آب های اقیانوس آرام٬ آب های Summerlans- California در دهه ی ۱۸۹۰ ( و آب های باکو- آذربایجان- در دریای خزر ) حفر شد. به هر حال تولد صنعت فراساحل عموما در ۱۹۴۷ در نظر گرفته می شود که کر مک جی (Kerr-McGee) اولین حفر چاه فراساحلی را در خلیج مکزیک (Gulf of Mexico) به عمق ۱۵ فوت ( ۶/۴ متر ) در آب های لوییزیانا (Louisiana) با موفقیت به پایان رساند.
از بیش از ۵۰ سال پیش٬ زمانی که اولین سکو در خلیج مکزیک نصب شد٬ صنعت فراساحل٬ سازه های مبتکرانه ی بسیاری اعم از شناور و ثابت و نصب شده در آب های هرچه عمیق تر و در محیط های به مراتب چالش انگیزتر و ناسازگارتر به خود دیده است. تا سال ۱۹۷۵ عمق آب برای سازه های فراساحلیبه ۴۷۵ فوت ( ۱۴۴ متر ) رسید. طی سه سال بعد عمق آب با نصب سکوی کنیاک (COGNAC) جهشی مضاعف و ناگهانی داشت. این سکوی ۱۰۲۵ فوتی ( ۳۱۲ متری ) از سه قسمت جداگانه که یکی بر روی دیگری سوار بود تشکیل شده بود. کنیاک رکورد جهانی عمق آب برای یک سازه ی پایه ثابت را از ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۱ حفظ کرد. در دهه ی ۱۹۹۰ پنج سازه ی پایه ثابت در آب هایی به عمق بیش از ۱۰۰۰ فوت ( ۳۲۸ متر ) ساخته شد. عمیق ترین آن ها سکوی Shell Bullwinkle در ۱۳۵۳ فوت ( ۴۱۲ متر ) بود که در سال ۱۹۹۱ ساخته شد.
اولین سیستم استخراج شناور(FPS)٬ یک نیمه مغروق (semi-submersible) مبدَل٬ در سال ۱۹۷۵ توسط همیلتون در میدان Argyle در دریای شمال بریتانیا نصب شد. اولین سیستم استخراج و ذخیره شناور شبه کشتی (FPSO) در سال ۱۹۷۷ توسط شرکت بین المللی شل Shell International در میدان Castellon در آب های اسپانیا ساخته شد.
۴۰ عدد FPS (semi-submersible floating production systems) و ۹۱ عدد FPSO تا سال ۲۰۰۲ در آب های عمیق در دست احداث بوده یا از آن ها بهره برداری می شده است.
از ۱۹۴۷ بیش از ۱۰۰۰۰ سکوی فراساحلی در انواع و ابعاد مختلف در سرتاسر جهان ساخته و نصب شده است. با این که اکثریت قریب به اتفاق این سکوها ساختمان های فولادی هستند٬ حدود دو دوجین سازه ی بتنی بزرگ در آب های بسیار ناسازگار دریای شمال (North Sea) در دهه های ۸۰ و اوایل ۹۰ و چند تای دیگر در آب های برزیل٬ کانادا و فیلیپین نصب شده است. در میان این ها٬ سکوی گازی Troll A ( شکل زیر) بلندترین سازه ی بتنی موجود است که در سال ۱۹۹۶ در آب های نروژ ساخته شد. ارتفاع کل آن ۱۲۱۰ فوت ( ۳۶۹ متر ) است و برای ساخت آن ۲۴۵۰۰۰ متر مکعب بتن٬ معادل ]بتن مصرفی[ پی ۲۱۵۰۰۰ خانه مصرف شده است.