کنوانسیون بین المللی جستجو و نجات دریایی ( SAR Convention 1979)
کشور ایران درسال ۱۳۳۸ به عضویت سازمان بین اللملی دریانوردی IMO درآمده است .سازمان مذکور دارای کنوانسیون های متعددی بوده که یکی از آنها کنوانسیون بین اللمللی جستجو ونجات دریایی (SAR) می باشد. این کنوانسیون در ۲۷آوریل ۱۹۷۹ طی کنفرانس جهانی هامبورگ تصویب و در سال ۱۹۸۵ لازم الاجرا شد تا یک سیستم هماهنگ بین المللی در زمینه جستجو و نجات و شیوه های نجات کشتیها و اشخاص مضطر در دریا را ایجاد نماید. این کنوانسیون ساماندهی مراکز جستجو و نجات و مراحل هماهنگی در سواحل و روشهای عملیاتی موثر را پیش بینی کرده و روشهای همکاری چند کشور همسایه را ارائه می نماید. با این که فرهنگ دریانوردی و معاهدات بین العمللی از قبیل کنوانسیون بین المللی ایمنی جان افراد در دریا ( سولاس ۱۹۷۴ ) بر لزوم شتافتن کشتی ها به یاری شناور های دچار اضطرار تاکید دارند ، اما تا پیش از تصویب کنوانسیون جستجو و نجات هیچ سیستم بین المللی عملیات جستجو و نجات را پوشش نمی داد . اجرای قوانین و مقررات این کنوانسیون موجب اطمینان خاطر بیشتر دریانوردان و مسافران در دریا بوده و ایمنی دریانوردی را افزایش خواهد داد و همچنین تأثیر زیادی در کاهش خطرات ناشی از فعالیتهای دریایی و نیز پیشگیری از آلودگی دریا و مرگ و میر آبزیان بر اثر حوادث ناشی از تصادم شناورها خواهد داشت .
جمهوری اسلامی ایران مورخ ۴/۸/۱۳۷۴ به این کنوانسیون ملحق و بعنوان یک کشور عضو، متعهد به اجرای و پیروی از الزامات آن می باشد که این وظیفه به مرجع دریایی دولت ایران- سازمان بنادر و دریانوردی – محول گردیده است. در همین راستا سازمان بنادر اقدام به خرید و تجهیز بنادر خود به شناور های پیشرفته جستجو و نجات دریایی نمود .
مزایای عملیات جستجو و نجات دریایی
· کاهش تلفات و خسارات جانی و مالی
· افزایش ایمنی و رونق صنعت حمل و نقل دریانوردی
· پیشگیری از آلودگی های دریایی احتمالی در حوادث
· صیانت و حاکمیت مرزهای آبی کشور
· ایجاد امنیت خاطر دریانوردان و مسافران و خانواده های آنان
· کاهش حق بیمه مسئولیت و باربری در صنعت کشتیرانی
اهداف کنوانسیون
· تاسیس یک سیستم هماهنگ بین المللی در زمینه جستجو و نجات و شیوه های نجات اشخاص در دریا
· سازماندهی مراکز جستجو و نجات و مراحل هماهنگی در ساحل
· تعیین روش های همکاری چند کشور همسایه
· تاسیس مراکز اصلی و فرعی جستجو و نجات
· روش های عملیاتی موثر در صورت بروز سانحه
· افزایش ایمنی دریانوردی
مرکز فرعی هماهنگی جستجو و نجات دریایی (RCC) بندرلنگه
بندرلنگه به عنوان مرکز فرعی هماهنگی جستجو و نجات دریایی مجهز به ایستگاه مخابراتی دریایی، با توان پوشش رادیوئی مناطق ساحلی لنگه و کیش و چارک می باشد . همچنین یک فروند شناور جستجو و نجات با هدف ارائه کمک به شناورهای مضطر در این بندر مستقر می باشد که از طریق VHF و اعلام خطر بر روی کانال بین المللی ۱۶ و یا تماس تلفنی با شماره های ذیل به یاری شناورهای مضطر در دریا خواهد شتافت.
خطوط ارتباطی جهت دسترسی به این مراکز عبارتند از :
وظایف مرکز فرعی جستجو و نجات دریایی بندرلنگه
· دریافت پیام اظطرار از شناورهای مضطر و اعلام به مرکز هماهنگی نجات دریایی عباس رادیو (MRCC) جهت دریافت دستور اقدامات بعدی
· انجام هماهنگی های لازم در اعزام شناور جستجو و نجات دریایی در صورت لزوم
· انجام هماهنگی های لازم در اعزام شناورهایی به جز شناور جستجو و نجات دریایی، در صورت لزوم و با توجه به ماهیت حادثه
· دریافت گزارشات و اطلاعات از حادثه و ارزیابی به منظور ارائه مشاوره و اطلاعات مورد نیاز به نفرات شناورهای مضطر و یا شناور جستجو و نجات اعزامی در اجرای ایمن تر و هرچه بهتر
عملیات
· شناسایی و بکارگیری شناورهای عبوری در محدوده حادثه جهت امداد رسانی و شرکت در عملیات جستجو و نجات
· ارائه خدمات پزشکی، آذوقه و یا هرگونه امکانات و تجهیزات مورد نیاز
جستجو و نجات دریایی SAR
با عنایت به عضویت دولت جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۳ به کنوانسیون جستجو و نجات دریائی و تاکید این کنوانسیون به کشورها ی متعاهد بر ایجاد مرکز هماهنگی جستجو و نجات دریائی (MRCC) در سواحل کشورهای ساحلی متعهد بندر نوشهر بعنوان مرکز اصلی جستجو و نجات دریایی استان مازندران اقدام به تاسیس مرکز هماهنگی جستجو و نجات دریائی استان مازندران در بندر نوشهر نمود که این مرکز با داشتن کارشناسان مجرب مجهز به سیستمهای پیشرفته ارتباطات (GMDSS ) و ردیابی کشتیها (AIS) می باشد ، پرسنل این مرکز که همگی دوره های مورد نیاز جهت مدیریت استاندارد مرکز را گذرانده اند و بصورت ۲۴ ساعته آماده دریافت پیامهای اضطراری و اقدام سریع به منظور نجات جان افراد مضطر در دریا می باشند .
اهم وظایف مرکز جستجو و نجات دریایی
–دریافت پیام اضطرار و اعلام آن به مسئولین مربوطه در حد اقل زمان ممکن
– اقدام سریع در جهت اعزام شناورهای سار(SAR) به موقعیت حادثه به منظور نجات دریانوردان
– همکاری و هماهنگی با سایر مراجع استانی و ملی در هنگام عملیات جستجو و نجات دریایی
– بکار گیری تجهیزات لازم در فرآیند برقراری ارتباطات ،جمع آوری داده ها ، تجزیه و تحلیل داده ها
– دریافت گزارش هواشناسی و اعلام آن به مراکز فرعی و دیگر ارگانهای مربوطه
– نظارت بر نحوه اجرای تمرینات منظم SAR توسط شناورهای ملکی تحت الا ختیار
-دریافت و اعلام پیامهای ایمنی و دریانوردی
– ارائه خدمات توصیه های پزشکی از طریق مراکز پزشکی مانند اورژانس و همچنین ثبت و درج آمار مربوطه
– انتقال اطلاعات مربوط به شناور سانحه دیده به واحدهای تجسس و نجات دریایی و توجیه واحدهای شرکت کننده در عملیات (هوایی و دریایی ).
– دعوت از نمایند گان دستگاههای ذیربط استان جهت شرکت در همایش و مانورهای استانی و ملی تجسس و نجات .
– بازدید از مراکز فرعی استان بمنظور بررسی امکانات ارگانها و دستگاههای ذیربط (با هماهنگی مسئول MRCC ).
– انعکاس اطلاعات مربوط به سوانح آلودگی دریا ،امنیت دریا نوردی و سرقت دریایی به مراجع ذیربط
– تعیین هماهنگ کننده عملیات در صحنه
– تعیین هماهنگ کننده واحدهای شرکت کننده در عملیات (با هماهنگی مسئول MRCC).شناورهای جستجو و نجات دریائی بندر نوشهربندر نوشهر با در اختیار داشتن ۱ فروند شناور ویژه جستجو و نجات دریائی با داشتن افسران مجرب دریائی بطور ۲۴ ساعته آماده ارائه خدمات جستجو ونجات دریائی در آبهای حوزه جستجو نجات استان مازندران میباشد.
– شناور ناجی ۶
– قایق سار(Rescue boat )
– قایق رعد ۸
