کودتای نفتی چین علیه دلار آمریکا
تنها ۱۲ روز دیگر رویدادی در شرق آسیا به وقوع خواهد پیوست که آغاز فعال شدن گسلهای بزرگی در بازار نفت خواهد بود. این رویداد آغاز روندی خواهد بود که نتیجه آن از هماینک مشخص است: کودتای چین علیه دلار آمریکا در بازار نفت.
این رویداد بزرگ، فرصت بزرگی را نیز برای ایران، خصوصاً در دوره آمریکای ترامپ، به وجود خواهد آورد. این فرصت چیست و چه معنایی برای ایران دارد؟
به گزارش پایگاه اطلاعات و فن آوری فراساحل به نقل از نکونیوز: از ۲۸ دی (۱۸ ژانویه) چین بورس بینالمللی انرژی شانگهای را راهاندازی خواهد کرد و در قراردادهای آتی (یا پیشفروش) نفت خام به یوان چین مبادله خواهد شد. این بورس جدید نفت خام، آغاز شکست انحصار دلار آمریکا در بازار نفت خام خواهد بود.
چین از سال ۲۰۱۲ قصد راهاندازی نظام مبادله نفت با یوان را داشت اما بارها آن را به تأخیر انداخت و سرانجام تصمیم به عملی کردن آن در ۱۸ ژانویه گرفته است. چین به بزرگترین واردکننده نفت خام تبدیل شده و در این زمینه از آمریکا سبقت گرفته است.
اقتصاد چین از حیث تولید ناخالص داخلی (بر حسب شاخص برابری قدرت خرید) بزرگترین اقتصاد دنیاست با این حال سهم یوان از پرداختهای بینالمللی بسیار اندک و حدود ۲ درصد است و چین برای تضمین آینده اقتصادی خود سعی دارد، سهم یوان در تجارت بینالمللی را افزایش دهد.
چین یک شاخص (بنچمارک) نفت خام جدید به بازار نفت معرفی خواهد کرد که این شاخص بر اساس خصوصیات نفت خام وارداتی توسط پالایشگاههای چینی خواهد بود. این شاخص با یوان قیمتگذاری میشود و به تدریج به رقیب دو شاخص قدرتمند برنت (در اروپا) و وست تگزاس اینترمدییت (در آمریکا) تبدیل خواهد شد.
آمریکا به واسطه انحصاری که واحد پولی این کشور بر بازارهای نفت داشته است، به راحتی بر تعدادی از کشورهای صادرکننده نفت نظیر ایران، روسیه و ونزوئلا فشار وارد کرده و در گذشته نیز عراق و لیبی شاهد فشارهای آمریکا بودهاند.
سیستم مالی آمریکا به این دلیل که نفت خام با دلار ارزشگذاری و مبادله میشود، بر بازار نفت کنترل زیادی دارد و این امر به ضرر کشورهایی بوده که به هر دلیل ممکن آمریکا قصد تحت فشار قرار دادن آنها را داشته است.
در هم شکستن انحصار دلار در بازار نفت میتواند به عنوان فرصتی برای این کشورها عمل کند. از این گذشته یکی از متحدین آمریکا، یعنی عربستان سعودی، که سخت به دنبال افزایش سهم خود از بازار نفت خام چین است، ممکن است برای حفظ سهم خود هم که شده مجبور به این باشد که بخشی از نفتاش را به یوان بفروشد.البته این امر یک شبه روی نخواهد داد اما چیزی است که به تدریج به وقوع خواهد پیوست و کمک خواهد کرد تا از نفوذ نظام مالی آمریکا بر بازار نفت کاسته شود.
در حالی که ترامپ روز به روز فشارهای خود بر ایران را بیشتر میکند، مبادله نفت با یوان میتواند فرصتی برای ایران فراهم کند تا بتواند از بار فشارهای دولت ترامپ بکاهد.
برخی از کشورهای صادرکننده نفت نظیر روسیه و ایران منافعی در این موضوع دارند که بورس جدید انرژی چین در ابتدای راهاندازی آن رونق داشته باشد و هرچه زودتر سیطره دلار بر بازار نفت درهم شکسته شود. اگر چین اطمینان کافی به این کشورها در مبادله نفت با یوان بدهد، سطح بالای صادرات نفت این کشورها، پشتوانه خوبی برای نظام در حال ظهور مبادله نفت خواهد بود.