دورنمای صنعت فراساحل در ایران و جهان
با رشد روز افزون علم و فناوری، فعالیت ها در حوزه ی علم فراساحل در آبهای عمیق فراساحلی رو به رشد بوده و کشورها در صدد اثبات پیشرفت فزاینده خود به آبهای هرچه عمیق تر و توسعه میدان های هرچه گسترده تر هستند. در پی تمام شدن ذخایر نفت و گاز در حوزه ی آب های کم عمق و نیاز شدید ملت ها به این طلا یی که کم کم نایاب خواهد شد،دولت ها با هر قیمتی دل را به دریا و آن هم اعماق ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ متر زده اند. خوشبختانه ایران با توجه به منابع غنی در حوزه نفت و گاز و دارا بودن تنها ۲۰ درصد از ۸۰ درصد ذخایر نفت موجود دردریاهای جهان در منطقه ی پارس جنوبی و همچنین ذخایر عظیم گاز در دریای خزرمی تواند قدرت این صنعت را در دنیا به دست بگیرد. در سال های اخیر رکوردهای زیادی در پروژه های فراساحلی آب های عمیق(بیش از ۵۰۰ متر) برای توسعه میدان های نفتی زده شده است.به این ترتیب که :
– عمیق ترین سکوی TLP: در ابتدا توسط شرکت مارکو پولو در آب های ۴۳۰۰ فوت(۱۳۷۶ متر) یک سکوی تی ال پی به بهره برداری رسید که چند ماه بعد توسط شرکت ConocoPhillips’ Magnolia این رکورد در ۴۷۰۰ فوت(۱۵۰۰متر) شکسته شد.
–عمیق ترین سکوی اسپار:برج شیطان دومینیون در عمق ۱۸۰۰ متر.
– بزرگترین سکوی به بهره برداری رسیده ی اسپار(از نظر ابعاد هندسی):ابعاد ۲۳۹ در ۴۸ متر مربع در میدان نفتی Holstein توسط شرکت BP.
– بزرگترین کشتی حفاری و استخراج نفت FPSO:کشتی Kizomba ای با ۲.۲ میلیون بشکه.
–طویل ترین خطوط لوله زیردریا در میدان گازی Ormen Lange در نروژ، ۱۲۰۰ کیلومتر.
به هر حال این فقط یک اشاره کوچک به رکوردهای زده شده در سال های اخیر توسط شرکت های فراساحلی دنیا است و در اینده نه چندان دور شاهد رکوردهای دیگری در این حوزه خواهیم بود. این مطلب خود حاکی از آن است که کشورها برای بدست اوردن ذخایر شیمیایی و معدنی موجود در دریا هرگز آرام نخواهند بود.
جدول۱-۱ اماری از سکوهای نفتی با انواع مختلف در اب های عمیق خلیج مکزیک را نشان می دهد.
جدول ۱-۲ اماری از پروژه های فراساحلی را در کشور برزیل نشان می دهد.
بسیاری از این پروژ ها بین سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ انجام گرفتند که ۱۳ پروژه در هر سال آماری است که از سایتها ی اینترنتی می توان بدست اورد.پروژه های سال ۲۰۰۵ یکی از سال های پر مشغله برای برزیلی ها به شمار می اید که ۸ پروژه طراحی شد و ۷ پروژه ی آن ها در سال ۲۰۰۸ آماده به کار شد.
جدول۱-۳ اماری از پروژه های فراساحلی را در اروپا و شمال افریقا و اسیای شرقی را نشان می دهد.
جدول۱-۴ اماری از پروژه های انجام شده یا در حال اجرای فراساحلی در اب های عمیق غرب افریقا را نشان می دهد
با توجه به آمار های بدست آمده،افریقای شرقی با ۱۴ طرح توسعه یافته،و کشورر برزیل با ۱۱ طرح به دنبال آن است وخلیج مکزیک همچنان ستاره همیشگی فراساحل در اب های عمیق است.ولی خلیج مکزیک در کنار این رزومه ی زیبا هم اکنون فعالیت ها یش در حوزه ی اب های عمیق رو به افول است،هم اکنون تنها ۷ طرح در حال توسعه دارد.(این امار برای اوایل ۲۰۰۸ است) .از طرفی پروژه ها در آب های عمیق دیگر مناطق رو به رشد است،۵ پروژه در حال اجرا در اسیای جنوبی،۲ پروژه در اسیای جنوب شرقی و یک پروژه در اروپا.
جدول۱-۴ اماری از پروژه های انجام شده یا در حال اجرای فراساحلی در اب های عمیق غرب افریقا را نشان می دهد
بر خلاف خلیج مکزیک ، در این مناطق FPSO هنوز به عنوان سیستم های استخراج متداول استفاده می گردد که تعداد انها حدود ۲۲ عدد است و به دنبال انها سکوی نیمه مغروق با یک رشد فزاینده با ۶ عدد ، تی TLP 4 عدد و برج حفاری تطبیقی ۱ عدد. علاوه بر این ها سیستم های استخراجی زیر ابی(subsea system)در اینده نزدیک در این حوزه توسعه پیدا خواهد کرد.