وسائط نقلیه کنترل از راه دور، یا آر او وی ها، روبات هائی هستند که در زیر آب توسط یک کنترل کننده هدایت می شوند. این آر او وی ها بوسیله یک رشته کابل با سطح آب در ارتباط می باشند. این کابل شامل یک رشته برای برقراری ارتباط، یک رشته برای ارسال انرژی و یک رشته برای انتقال اطلاعات می باشد.
تمام آر او وی ها برای دید در زیر آب دارای ابزار بصری مانند دوربین می باشند. علاوه برآن بسته به نوع کاربردشان دارای ابزارهای دیگری نیز هستند. مثلا” برخی از آر او وی ها دارای وسائلی هستند که می توانند در عمق بیش از ۱۰،۰۰۰ فوت کارهای متعددی انجام دهند.
صنعت نفت و گاز فراساحل همراه با پیشرفت فنآوری و افزایش کارآئی ROV ها روز به روز در تمام جهان برای عملیات حفاری و انجام امور خدمات مربوط به اکتشاف در آب های عمیق و اجرای پروژه ها بیشتر به استفاده از آر او وی ها روی آورده است.
تاریخچه آر او وی
غواصان تا عمق مشخصی می توانند در آب فرو روند. رفتن غواصان به آب های عمیق خطرناک و غیر منطقی است. ROV ها در صنعت نفت و گاز بصورت ابزاری بی رقیب برای غلبه بر محدودیت های رفتن غواصان به آب های عمیق درآمده اند. اولین روباط های غواصی در اواسط سال های ۱۹۶۰ بصورت وسائط نقلیه سرنشین دار، یا اچ او وی ها، بکار گرفته شدند. گرچه اچ او وی ها تا حدی موفق بودند اما بزرگترین محدودیتشان وجود انسان در آن ها بود. آن ها بعلت وجود انسان قادر به رفتن در آب های عمیق بودند.
گرچه اولین ROV کابلی در سال ۱۹۵۳ توسط یک فرانسوی به نام دیمتری ربیکف ساخته شد، اما فن آوری آن توسط ارتش امریکا برای بازیابی اشیاء مفقود شده در دریا کامل شد. نیروی دریائی امریکا در سال ۱۹۶۶ با استفاده از آر او وی یک بمب اتمی را که در اثر سقوط هواپیما در آب های ساحلی اسپانیا مفقود شده بود پیدا نمود و در سال ۱۹۷۳ برای نجات جان دریانوردان یک زیردریائی که در آب های ایرلند غرق شده بود از این وسیله بهره گرفت.
جهان تجارت بزودی شروع به ساخت اشکال اولیه ROV برای صنعت نفت و گاز نمود. گرچه این آر او وی ها در ابتدا چندان موفق نبودند، اما با گذشت زمان و بهبود تکنولوژی اکنون بطور گسترده در آب های فراساحل مورد استفاده قرار می گیرند. هم اکنون از آر او وی ها در صنعت نفت فراساحل، حفاری، و فعالیت های نظامی و علمی در قعر دریا ها استفاده می شود.
انواع آر او وی
اندازه آ او وی ها بسیار متفاوت است. می توانند به اندازه یک جعبه کوچک تا یک مینی بوس حجم داشته باشند. عملکرد آن ها نیز می تواند یک محدوده وسیع را در بر بگیرد. ممکن است فقط دارای یک دوربین جهت مشاهده کف آب باشند یا با داشتن بازوهای متعدد فعالیت های مختلفی را انجام دهند.
استفاده نوع کوچک و برقی آر اووی ها بیشتر در زمینه عملیات بازرسی و مشاهده می باشد. این نوع روبات ها فقط مجهز به یک دوربین می باشند و در آب های با عمق کمتر از ۹۸۴ فوت (۳۰۰) متر مستقر می شوند.
ROV های بزرگتر نسبت به آر او وی های کوچکتر قابلیت بیشتری دارند.این نوع آر او وی ها می توانند تا عمق ۲۰،۰۰۰ فوت (۶،۰۹۶متر) پائین بروند با اینحال آن ها هم فقط به یک دوربین ویدئوئی مجهز می باشند و بخاطر محدودیت در تأمین انرژی قادر به انجام بسیاری از کارها نمی باشند. آر او وی ها بیشتر مصارف علمی و نظامی دارند زیرا قادر به انجام تمام وظائف سنگین مورد نیاز صنعت نفت و گاز نمی باشند.
نسل بعدی آر او وی ها با سیستم برق و هیدرولیک تغذیه می شوند. این ماشین ها که از نظر طبقه بندی “کاری” محسوب می شوند قادرند در بستر دریا کارهای مهمتری انجام دهند. گرچه توان کاری و میدان فعالیت این ROV ها نیز محدودیت هائی دارد اما مجهز به هفت سیستم کنترل و پنج بازوی عملیاتی می باشند. از این آر او وی ها بیشتر برای عملیات حفاری و بازرسی خطوط لوله استفاده می شود.
پیشرفته ترین نوع آر او وی ها از نظر طبقه بندی ” کاری سنگین” محسوب می شوند. این نوع ROV ها می توانند تا عمق ۱۰۰۰۰فوت (۳۰۰۰متر) پائین بروند. این روبات ها قدرتی معادل ۱۰۰ تا ۲۵۰ اسب بخار دارند و قادر برداشتن جسمی تا وزن ۱۱۰۲۵ پاند می باشند. علاوه برآن بازوهای عملیاتی این آر او وی ها در آب های عمیق از دقت بالاتری برای جابجائی و نصب اشیاء برخوردارند.
نسل بعدی این روبات ها وسائل زیرآبی خودکار(آی یو وی) نام دارد. این وسائل گام بعدی تکنولوژی ROV بشمار می آیند این روبات ها هنوز وارد بازار مصرف نشده اند. به احتمال قوی تکنولوژی آر او وی ها در آینده به گونه ای خواهد بود که کمتر به کنترل از روی آب نیاز خواهند داشت.
هرچه صنعت نفت و گاز بیشتر به بستر دریاها روی می آورد اهمیت ROV ها در زمینه حفاری، و عملیات تعمیرات در فراساحل بیشتر می شود. درواقع برخی از آر او وی ها با بازوها و ابزاری خاص برای فعالیت در یک میدان مشخص طراحی شده اند. به این ترتیب آر او وی ها با توجه به ویژه گی های یک میدان بخصوص طراحی می شوند تا بتوانند وظائف خود را به نحو احسن انجام دهند.
